بنيانِ مغز انسان و اساس آن بر صداقت و درستی بنا شده است و مغز انسان از زمان تولد او متمايل به حقيقت است و اين دروغگويی است که با مخالفت ورزيدن با اساس و فطرت مغز، فشار بسيار زيادی را بر آن تحميل میکند.
الله سبحانه و تعالی میفرماید:
فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَةَ اللهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ. روم: ۳۰
پس روي خود را متوجه آيين خالص پروردگار كن! اين فطرتي است كه خداوند، انسان‌ها را بر آن آفريده؛ هيچ دگرگوني در آفرينش الهي نيست، اين است آيين استوار، ولي اكثر مردم نميدانند.
در این مورد رسول کریم صلی الله علیه وسلم نیز ميفرمايد:
﴿كلُّ مولود يُولَدُ على الفِطْرَة﴾
هر آنچه که متولد می شود بر اساس فطرت و بنيان متولد مي‌گردد.
پابندی به صداقت و راستگویی و دروغ نگفتن انسان در وضعیت هایی که اگر دروغ بگوید نجات می یابد و از بازخواست یا مجازات در امان می‌ماند، نقش موثر و قابل توجهی در بهبود سلامت ذهنی و جسمی وی دارد. دروغگوئی انسان را با مشکلات روانی و جسمی بزرگی درگیر میکند و وی را بیشتر در معرض ابتلأ به بیماریها قرار می‌دهد. راستگوئی و عدم آن بدست فرد است، شرور نفس و سیئات اعمال باعث کتمان راستگوئی میشود، تا آنکه شخص بخاطر یک دروغ، چندین دروغ را جهت پشتوانه دادن به دروغ اول و حفظ عزت و آبروی خود، ایجاد میکند. ای کاش، انسان دروغگو، عزت نفس را در مقابل کاتبین اعمال و عزت آخرت را با عزت دروغین دنیوی بدل نمیکرد. راستی یگانه منشأِ نور وبرکت است، در حالیکه دروغ عواقب ناگوار خود را همراه دارد، چنانچه رسول مقبول صلی الله علیه وسلم میفرماید:
الْبيِّعَان بالخِيارِ ما لم يَتفرَّقا، فإِن صدقَا وبيَّنا بوُرِك لهُما في بَيعْهِما، وإِن كَتَما وكذَبَا مُحِقَتْ بركةُ بيْعِهِما ﴿متفقٌ عليه﴾
هردو معامله کننده (فروشنده و خريدار) اختيار دارند تا زمانی که از هم جدا نشوند، اگر راست گفتند و بيان نمودند در معاملهٔ شان برکت نهاده مي شود، اگر پوشيدند و دروغ گفتند، برکتِ معاملهٔ شان از ميان مي رود.
دروغ خبیث ترین صفتی است که آدمی را در دیده‌ها خوار، و در نظرها بی وقع و بی اعتبار میسازد. دروغگوئی سبب و اساس ریختن آبرو در نزد خلق، باعث سیاه رویی دنیا و عقبی است و آیات بسیاری در مذمت این صفت زشت آمده است.
الله سبحانه و تعالی میفرماید:
إِنَّمَا يَفْتَرِي الْكَذِبَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِ اللّهِ وَأُوْلـئِكَ هُمُ الْكَاذِبُونَ. نحل: 105
کسانی دروغ می‌بافند، که به آيات خدا ايمان ندارند؛ اينان خود، دروغگو اند.
قرآن منشأ دروغ را شیطان و ابلیس می داند و به انسان هوشدار می دهد كه شیطان به عنوان بنیانگذار دروغ و كسی كه از این طریق كوشید تا به اهداف پست خود دست یابد، ایجاد کنندهٔ انگیزهٔ دروغ در انسان هاست. شیاطین و یاران ابلیس، الهام كنندگان دروغ بر دروغگویان هستند، و آنان هستند كه به این نابه هنجاری دامن می زنند.
قرآن کریم توضیح می دهد كه شخصیت دروغگویان به آنان اجازه می دهد تا تصرف شوند، از این رو می فرماید شیاطین بر هر تهمت زننده و گناهكار، الهام به دروغ می كنند. چیرگی شیطان و ابلیس بر انسان، موجب می شود تا نه تنها به دروغ، بلكه سوگند و قسم های دروغ گرایش پیدا كند و برای دست یابی به منافع، با سوءاستفاده از باورهای مردم به اموری دینی قسم بخورد.
قرآن کریم پدیده های، گناه (جاثیه ۷) ، حسادت (یوسف ۹-۱۱) و مکر زنان (یوسف ۲۵-۲۸) را عوامل دروغ مطرح میسازد.
مداومت به گناه، دوری از اسلام، حسادت بین زنان در عرصه های مختلف زندگی، از مود و فیشن گرفته تا زر و زیور، بی‌اعتمادی در جامعه، فقر و حاکمان فاجر، عامل عمدهٔ گسترش دروغگویی و ترویج آن در بین مردم است.
افرادی که امانت دار و پابند به صداقت و راستگویی هستند و به طور کامل از دروغگویی و بهانه تراشی های واهی دوری میکنند، سلامت ذهنی و جسمی آنها به طرز قابل ملاحظۀ درمقایسه با افرادی که از دروغ به عنوان یک ابزار مؤثر به منظور فرار از وضعیت های دشوار و به طور کلی در زندگی خود استفاده میکنند بهبود می‌یابد. افرادی که کمتر دروغ می‌گویند، رابطه زناشویی بهتری دارند و در مجموع زندگی بهتری برای خود می‌سازند.
الله تعالی میفرماید:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَكُونُواْ مَعَ الصَّادِقِينَ. توبه: 119
اي مؤمنان از خدا بترسيد و با راستان يار باشيد.
دروغ که خودش گناهٔ کبیره است، اما بعضی ها به دروغ سوگند یاد میکنند و قسم ناحق میخورند.
پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم می فرماید:
(( الكَبَائِرُ : الإشْرَاكُ بالله ، وَعُقُوقُ الوَالِدَيْنِ ، وَقَتْلُ النَّفْس ، وَاليَمِينُ الغَمُوسُ )) رواه البخاري .
گناهان کبیره عبارتند از :
شریک قرار دادن برای خدا، اذیت کردن والدین، کشتن کسی (به ناحق و سوگند دروغ.
با توجه به حدیث فوق متوجه می شویم که سوگند دروغ و یا شهادت به دروغ از بزرگترین گناهان است و هیچ کفارۀ ندارد.
الله تعالی میفرماید:
وَلاَ تَتَّخِذُوا أیمَانَکُم دَخَلاً بَینَکُم فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعدَ ثُبُوتِهَا وَ تَذُوقُوا السُّوءَ بِمَا صَدَدتُم عَن سَبِیلِ اللهِ وَلَکُم عَذَابٌ عَظِیمٌ. نحل: 94.
سوگندهای تان را وسیله تقلّب و خیانت در میان خود قرار ندهید، مبادا گامی بعد از ثابت‌گشتن (بر ایمان) متزلزل شود؛ و به خاطر بازداشتن (مردم) از راه خدا، آثار سوء آن را بچشید! و برای شما، عذاب عظیمی خواهد بود!
نوشته: احمد عارفی
منبع: سایت دعوتگر
ویراستار: سایت اصلاح نت
