نویسنده: انعام‌الله رحمانی
ماه مبارک رمضان، ماه خوبی‌ها و فضیلت‌هاست. در این ماه بود که بزرگ‌ترین و کامل‌ترین نسخه‌ی شِفابخش برای جِهانیان فرود آمد؛ تا آن‌ها را از سیه‌بختی‌ها و تیره‌روزی‌ها نجات بخشد و بر بُلندترین قله‌ی پیروزی‌ها و رست‌گاری‌ها ره‌نمون شود؛ مبارک‌نسخه‌ای که از هر شاخه‌ی آن قطره‌های هدایت، رحمت، مغفرت و عزّت می‌تراود؛ نسخه‌ای که نور می‌آفریند و تاریکی می‌زداید. چه فضیلتی بهتر و بالاتر از این‌که خدا بدان گواهی داده‌‌است و آن‌را ماه فرودآوری کلام وحی و هدایتِ مردمان خوانده‌است.
رمضان، ماه مبارزه در برابر خطرناک‌ترین و بزرگ‌ترین دشمن آدمی‌زاده‌گان است؛ دشمنی‌که پیوسته در کمین نشسته‌است و نقشه‌ها می‌ریزد، تا انسان‌ها را از مسیر هدایت به جاده‌ی ضلالت بکشاند. دشمنی‌که از بدو آفرینش آدمیان، دست به تکبّر، غرور، گمره‌سازی و فریبِ انسان‌ها می‌یازد. همان خطرناک‌دشمنی‌که آدم و حوا را از جنّت برون ساخت و اگر رحمتِ الهی نبود و آن‌ها به درگهِ حق توبه نمی‌کردند، حقّاً که زیان‌کار می‌شدند.
چنان دشمن خطرناک اما، در این ماه در غلّ و زنجیر است و یارایِ فریب احدی را ندارد و آنانی‌که به گمراهی می‌گرایند خود شیاطینی از جنس انسان‌اند. در این ماه دندان‌ها و شاخ‌های شیاطین توسّط سنگ توبه، استغفار، عبادت و نیایش بنده‌گان به درگاه الهی شکسته می‌شوند و نقشه‌های شومِ هلاکت‌بارشان از هم می‌پاشند.
رمضان ماه رحمت، مغفرت و رهایی از عذاب دردناکِ جهنَّم است. در ده روز نخست آن، رحمتِ الهی بر بنده‌گانِ محروم سرازیر می‌شود، در ده روز وسطیِ آن استغفارگرایان مورد مغفرت و بخشش الهی قرار می-گیرند و گناهان‌شان بخشوده می‌شود، در واپسین‌روزهایِ ده‌گانه‌ی این ماه دروازه‌های جهنَّم بر روی روزه‌دارانِ مؤمن و تائب بسته می‌شود و درهای بهشت و نعمت‌های جاودانِ الهی بر آن‌ها گشوده می‌شود.
این ماه، پیام‌آور انقلاب، پدیدآورِ خیزش‌های اصلاح‌طلبانه و استبدادستیزانه است. در این ماه بود که نبرد بزرگ و سرنوشت‌سازی میان مسلمانان و مشرکان به وقوع پیوست و در مصاف کارزار و پیکار به نفع مسلمین اختتام یافت و ترس و لرز تمامی سپاهیانِ کفر و نعره‌زنانِ شرک را فرا گرفت. در چنین ایّامی بود که نبرد «حطین» میان صلیبی‌ها و مسلمانان در گرفت و این نبرد عظیم به فرماندهی ابرمرد تاریخ، سلطان صلاح الدین ایوبی مسلمانان را بر مسیحیان غالبیت بخشید و «قدس» از چنگال غاصبانِ مسیحی آزاد گشت. در این ماه بود که جنگ سترگِ مؤمنان با تاتاریان «در عین جالوت» شعله‌ور شد و سپاهیانِ منسجم و شکست‌ناپذیر آن‌ها از هم پاشید و نیروی مادّی‌شان سرنگون شد. وغیره حوادث و رخ‌دادهای عظیمی که ذکر همه‌ی آن‌ها این مقاله‌ی کوتاه را طویل می‌سازد. پس این ماه را بایستی ماه فتوحات و گشایش‌ها خواند.
رمضان، پیام‌آور انقلاب درونی، اصلاح داخلی و تربیّت روحی‌ست – همان‌طور که پیام‌آور انقلابِ بیرونی‌است -. تا زمانی‌که انسان‌ها فساد باطنی و خُبْثِ درونی داشته‌باشند و روح آن‌ها به گندیدگی‌ها اتصال یابد، هرگز و هرگز بر بُلندای سعادت و رست‌گاری صعود نخواهند کرد؛ زیرا نا برابری‌های داخلی قوی‌تر و غالب‌تر نسبت به ناملایمت‌های خارجی‌ست.
اگر دقیق شویم و توطئه‌های دشمنان اسلام را مورد بررسی قرار دهیم، به‌ساده‌گی در خواهیم یافت که، خرابی‌های داخلیِ ملت‌ها و امّت‌ها به مراتب زننده‌تر، بُرّنده‌تر، کشنده‌تر و خُردکننده‌تر از طرح‌ریزی‌های خارجی‌اند و تا زمانی‌که نابسامانی‌هایِ داخلی، توطئه‌های خارجی را مورد استقبال قرار ندهند و صحنه را برای آن‌ها خالی نگذارند، نقشه‌های بیرونی هرگز کارآمد نمی‌افتند؛ بل این فلاکت‌باری‌های درونی‌اند که همواره بر خراب‌کاری‌های بیرونی مهر تأیید می‌نهند و ملت‌ها را به خاک و خون می‌کشند.
مار و کژدمی‌که در بیرون قرار داشته‌باشد، شاید که کار مهمّی را انجام ندهد؛ زیرا مردمان آن‌را می‌بینند و فوراً به نابودی‌اش دست می‌یازند؛ اما ماری که پنهان در داخل آستینِ آدمی باشد، به نابودی رسانیدن‌اش امری‌ست نهایت دشوار.
از همین‌رو؛ خداوند متعال – جلَّ جلالُه – در ماه مبارک رمضان انقلاب عظیمِ درونی را نهادینه ساخته‌است؛ تا قلب و ضمیر آدمیان مرطوب گردد و خواهشات ناروای نفسانی توسّط صفای قلب و دل، زدوده شود و فکر و حوّاس ایشان پیوسته به‌سوی خدا و پیامبر متصل بوده باشد.
در این هنگام است که هوی و هوس‌های طغیان‌گرِ نفسانی در مقابل صفا و پاکیزه‌گی قلب‌ها مقاومت‌اش را از دست می‌دهد و به مغلوبیت می‌گراید.
رمضان، ماه صیام، قیام و شب‌زنده‌داری‌هاست. هر مسلمانی‌که از روی ایمان‌داری‌ای کامل به الله – جل جلاله – و طلب اجر و ثواب از درگهِ او تعالی، این ماه را با قیام و شب‌زنده‌داری‌ها سپری کند، گناهان و معصیت‌های پیشین‌اش مورد عفو الهی قرار می‌گیرند. در این ماه، فقراء و اغنیاء را تمایزی بر هم‌دیگر نیست.
همه و همه به خاطر جلب رضایت الهی روز تا به بیگاه، دهان‌شان را از غذاها، چشم‌های‌شان را از نگاه به نا محرم و زبان‌شان را از یاوه‌سرایی‌ها و سخن‌های بیهوده بسته‌اند و همه و همه همگام با شنیدن گلبانگ محمدی – صلی الله علیه وسلم – به افطار می‌پردازند.
رمضان، ماه وحدت، صمیمیّت، اخوّت، هم‌بستگی و هم‌دلی بین امّت اسلامی‌ست. قبل از رمضان، بی-نوایان و آزمندان را فرق‌های فراوانی با مال‌داران و ثروت‌مندان بود. مال‌داران و اغنیاء، از خوردنی‌ها و آشامیدنی‌های بالایی استفاده می‌کردند و همواره در عشرت‌کده‌های عجیب و غریبی به‌سر می‌بردند؛ اما در این ماه، تمام مسلمانان یک‌جا و بدون تقدیم و تأخیر از هم‌دیگر فراخوان الهی را لبیک می‌گویند و از شکننده‌های روزه اجتناب می‌ورزند.
بلی؛ همه با هم، پیر و جوان، زن و مرد، غنی و فقیر و … همه وهمه خشک‌لبان اند. این از یک‌سو روحیه‌ی خودبینی‌ها را در وجود مال‌داران می‌میراند و آن‌ها را تمایزی بر ناداران نمی‌دهد. از سوی دیگر اما، حضور در نمازهای تراویح و قرار گرفتنِ همه در عقب امام، جشن‌گیری روز عید در یک‌روز، بر وحدت، هم‌دلی و یک‌پارچگی مؤمنان می‌افزاید. در این ماه حتی اندک‌ترین و کوچک‌ترین امری را نیز نباید انجام داد که منجر به تفرقه و جُدایی گردد.
پیامبر – صلی الله علیه وسلم – روزه‌داران را مأمور ساخته‌است تا دشنام و ناسزای دیگران را به‌نیکی پاسخ دهند. هنگامی‌که کسی آن‌ها را دشنام می‌دهد بایستی چنین گویند: ((من روزه‌دارم.)) روزه‌ی ماه مبارک رمضان، تشنه‌کامی‌ها و گرسنگی‌ها، توان‌گران را وامیدارد تا احوال وخیم و غم‌انگیز ناتوانان را در رمضان و غیر رمضان درک نمایند و دست تعاون و هم‌کاری را به آن‌ها دراز نمایند، و این امر بر وحدت، اخوت، صمیمیت و هم‌دلی آن‌ها می‌افزاید و کدورت‌ها و خودبینی‌ها را می‌شکناند.
این ماه به امت اسلامی گوش‌زد می‌نماید که مسلمانان اعضای واحدی‌اند و اگر عضوی از آن‌ها به‌درد آید دیگر عضوها قرار نخواهند گرفت.
رمضان، ماه صبر و استقامت است. طبق گفته‌‌ی پیامبر – علیه السلام – روزه نصف صبر را تشکیل می‌دهد- همان‌طور که در مسند امام احمد روایت شده است -. صبر خزانه‌ی از خزانه‌های بهشت است و خداوند متعال آن را صِرف به عزّت‌مندان می‌بخشد و بس. روزه‌ی ماه مبارک رمضان تربیّت‌گاه صبر و استقامت است، صبر بر ایمان‌مان می‌افزاید و ایمان، روزه‌دار را به دروازه‌ای از جنّت داخل می‌سازد که اسم‌اش «ریّان» می‌باشد. رمضان، درس‌گاه استقامت است و نهال‌های عزم آهنین و اراده‌ی شکست‌ناپذیر را در وجودمان غرس می‌کند و در غیر رمضان نیز اگر با گرسنگی‌ها و تشنه‌کامی‌ها روبرو شدیم توانایی و تحمّل آن را داریم تا مدت‌زمانی را در گرسنگی و تشنگی سپری نماییم.
***
بر اساس آن‌چه تا این‌جا گفته‌آمدیم؛ به این نتیجه می‌رسیم که رمضان، ماهی‌ست سعادت‌آور، پیروزی‌آفرین و گشایش‌ها و فتوحاتِ چشم‌گیر. این ماه یادآور روزهای خوش پیروزی‌های امت اسلامی‌ست؛ روزهایی که تاج پیروزی بر سرِ این امت نهاده‌شد. پس این ماه سراسر بشارت و نویدهایِ خوش برای امت ماست.
خداوند متعال، امّت اسلامی را – در هر جا و مکانی که هستند – مورد نصرت و معاوَنت قرار دهد. از درگهِ حق عاجزانه تقاضاگریم تا برهنه‌پایانِ بي‌دفاع فلسطینی، ستم‌دیده‌گانِ عراقی، رنج‌کشیدگانِ سوری و دردمندانِ افغانستانی را از حوادث غم‌بار و اسف‌ناک نجات بخشد و مبارزانِ همیشه‌در سنگر را مورد کمک قرار دهد.
الله متعال، در این ماه پُر نور که با برکت، رحمت، فتح و نصرت عِطرآگین شده است، فتوحات بزرگی را نصیب امّت اسلامی سازد و ملّت‌های دربند و اسیر را از زیر یوغ منحوس استبداد، استعمار و اشغال نجات بخشد و همه مسلمین جِهان را بر کرسی‌های افتخار آمیز گشایش‌ها و پیروزی‌ها بنشاند.
و ما ذلک علی الله بعزیز
