ضررهاي ناداني در مورد علم توحيد:
سؤال: ندانستن علم توحيد چه تأثيري در زندگي دنيا دارد؟
جواب:
اول- کسي که آفريدگارش را نمي‌شناسد به‌سان کوري در اين دنيا زندگي مي‌کند؛ پس او نمي‌داند که چرا آفريده شده است، و نمي‌داند که هدف از آفرينش او در روي اين کرة خاکي چيست؟! زندگي‌اش به پايان مي‌رسد ولي نمي‌داند که چرا شروع کرده است؟! و سرانجام از دنيا مي‌رود ولي نمي‌داند که چرا به دنيا آمده است؟!
پرودگار عالم چه نيکو مي‌فرمايد:
{وَالَّذِينَ كَفَرُوا يَتَمَتَّعُونَ وَيَأْكُلُونَ كَمَا تَأْكُلُ الْأَنْعَامُ وَالنَّارُ مَثْوًى لَهُمْ} [محمد:12]
كافران [چند روزي از نعمت‌هاي زودگذر جهان] بهره و لذت مي‌برند و همچون چهارپايان مي‌چرند و مي‌خورند، و [پس از بدرود حيات و گام نهادن به آخرت] آتش دوزخ جايگاه ايشان است).
دوم- کسي که به سراي آخرت ايمان ندارد فريفتة زندگي دنيا مي‌شود، و تمام هم و غمش اين است که چگونه مصالح شخصي خود را در اين دنيا قبل از مرگ متحقق سازد. و بر سر کالاي دنيا و مال‌اندوزي با ديگران به رقابت مي‌پردازد و برايش مهم نيست که از راه حلال به دست مي‌آورد و يا از راه حرام؛ و اگر ضرري هم به ديگران برسد، براي او مهم نيست و چيزي را که بدان مي‌انديشد و برايش مهم است مصلحت‌هاي فردي خودش مي‌باشد و بس.
با اين روحية خودپسندي، در بين اقشار جامعه شکاف ايجاد شده و روابط‌شان از هم مي‌گسلد و برخي دشمن برخي ديگر مي‌گردند؛ بر عکس جامعة مؤمن و متمسک به ارزش‌هاي ديني.
سوم- هنگامي که ناداني در زمينة علم توحيد گسترش يابد، عقايد و اعمال فاسد گرديده، گناهان توسعه پيدا مي‌کند و سرانجام الله متعال عذابش را بر مسلماناني که در اين زمينه بي‌توجهي نموده‌اند فرو مي‌فرستد.
الله تعالي در اين مورد مي‌فرمايد:
{ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ} [الروم:41]
(تباهي و خرابي در دريا و خشكي به خاطر كارهايي پديدار گشته است كه مردمان انجام مي‌داده‌اند. بدين وسيله خدا سزاي برخي از كارهايي را كه انسان‌ها انجام مي‌دهند بديشان مي‌چشاند تا اين كه آنان برگردند).
اثر علم توحيد در زندگي دنيا:
سؤال: علم توحيد چه تأثيراتي را مي‌تواند در زندگي دنياي ما داشته باشد؟
جواب:
اول- مسلمان يکتاپرست ايمان و باور عميقي نسبت به آفريدگار جهان هستي و فرستادگانش دارد و مي‌داند که براي چه پروردگارش او را آفريده است، لذا در زندگي دنيا بر صراط مستقيم حرکت مي‌کند، هدف از ابتدا و انتهاي زندگي‌اش را مي‌داند [و آگاهانه در مسير هدفي که به خاطر آن آفريده شده است سير مي‌کند] و از معاصي و گمراهي اجتناب مي‌ورزد.
حضرت باري تعالي مي‌فرمايد:
{أَفَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلَى وَجْهِهِ أَهْدَى أَمَّنْ يَمْشِي سَوِيًّا عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ} [الملك:22]
(آيا آن كسي كه نگونسار و بر صورتش راه مي‌رود راهياب‌تر است، يا كسي كه بر پا ايستاده و درست در راه راست گام بر مي‌دارد)؟
دوم- توحيد دل‌هاي مردم را پيرامون پروردگار يگانه، کتاب واحد، پيامبر واحد و قبلة واحد يکي مي‌گرداند، و ايمان باعث ايجاد محبت، دوستي و اخوت در بين مردم مي‌شود، الله تعالي انسان‌هاي مؤمن را چنين وصف مي‌نمايد:
{إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ} [الحجرات:10]
(فقط مؤمنان برادران همديگرند).
و پيامبر اکرم صلي‌الله‌عليه‌وسلم نيز ايشان را چنين ستوده‌اند:
«مَثَلُ الْمُؤْمِنِينَ فِى تَوَادِّهِمْ وَتَرَاحُمِهِمْ وَتَعَاطُفِهِمْ مَثَلُ الْجَسَدِ إِذَا اشْتَكَى مِنْهُ عُضْوٌ تَدَاعَى لَهُ سَائِرُ الْجَسَدِ بِالسَّهَرِ وَالْحُمَّى».[1]
(مثال مؤمنان در دوستي باهمي و عطوفت و تراحم شان مانند يك جسد واحد است كه اگر يك عضو آن مريض شود ساير اعضا با او در بيدارخوابي و تب‌كردن همراهي مي‌نمايند).
جامعة مومنان، جامعة همکار در کارهاي نيکو و پرهيزگاري است؛ مسلمانان همديگر را از گناه، معاصي و دشمني باز مي‌دارند، همة ايشان تلاش مي‌ورزند تا به رضاي الله متعال نايل گردند، و از اين که به همديگر ظلم کنند، و يا سرقت ورزند سخت بيمناک‌اند؛ و از خيانت، کشتار، نيرنگ، زنا، رشوت دادن، رشوت گرفتن، دروغ گفتن، حسد ورزيدن، غيبت کردن، و يا اين که به کسي ضرري برسانند و بدي روا دارند، از پروردگار خويش مي‌ترسند؛ زيرا مؤمن از اين که فردا در حضور پروردگارش قرار مي‌گيرد، سخت بيمناک است.
هنگامي که مسلمانان به توحيد تمسک ورزند، کساني مي‌شوند که پروردگارشان آنان را چنين وصف نموده است:
{كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ} [آل عمران:110]
شما [اي پيروان محمّد صلي‌الله‌عليه‌وسلم] بهترين امّتي هستيد كه به سود انسان‌ها فرستاده شده‌ايد [مادامي كه] امر به معروف و نهي از منكر مي‌نماييد و به خدا ايمان داريد).
سوم- هنگامي که ايمان در بين مردم منتشر شود کارهاي شايسته‌اي که مورد رضايت الهي است نيز گسترش مي‌يابد و باعث مي‌شود که الله متعال دروازه‌هاي رحمت خود را نيز بر روي ايشان بگشايد و آنان را بر دشمنان شان پيروز گرداند.
الله عزوجل مي‌فرمايد:
{وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ} [الأعراف:96]
(اگر مردمان اين شهرها و آبادي‌ها، ايمان مي‌آوردند و [از كفر و معاصي] پرهيز مي‌كردند، بركات آسمان و زمين را بر روي آنان مي‌گشوديم، ولي آنان به تكذيب پرداختند و ما هم ايشان را به كيفر اعمالشان گرفتار و مجازات نموديم).
{إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ} [محمد:7]
(اگر خدا را ياري كنيد، خدا شما را ياري مي‌كند و گام‌هاي‌تان را استوار مي‌دارد).
بدين ترتيب مسلمانان در صدر اسلام ضعيف و مستمند بودند، هنگامي که ايمان آوردند و کارهاي شايسته انجام دادند، الله متعال دروازه‌هاي رحمتش را به روي آنان گشود و از فضل خويش آنها را بي‌نياز ساخت؛ و آنان را بر دشمنان‌شان پيروز گردانيد.
خلاصة بحث:
- کسي که توحيد را به صورت واقعي نشناخت به سان کوري در اين جهان زندگي مي‌کند، و به سان حيواني مي‌ماند که زندگي‌اش خاتمه مي‌يابد ولي نمي‌داند که از براي چه به اين دنيا آمده است، و از اين جهان مي‌رود ولي نمي‌داند که چرا داخل شده است.
- کسي که ايمان به روز بازپسين ندارد، در اين دنيا هيچ چيزي به جز حرص وآز دنيا برايش مهم نيست و از هر راه چه حلال و چه حرام براي خود مال مي‌اندوزد و به اين شکل زندگي را به فساد مي‌کشاند و باعث ازهم‌گسيختگي جامعه مي‌شود.
- هنگامي که ايمان به ضعف گراييد، گناهان ازدياد مي‌يابد و الله متعال نيز عذابش را بر گنهکاران مي‌فرستد.
- شخص مؤمن پروردگار و آفريدگارش را مي‌شناسد، و مي‌داند براي چه الله عزوجل او را در اين جهان آفريده است، زندگي‌اي هدفمندي دارد و براساس ارشادهاي الهي زندگي مي‌نمايد، و به راه راست حرکت مي‌کند، فرد مومن ظلم، سرقت و فحشا نمي‌کند و مرتکب حرام نمي‌شود؛ او در حقيقت مؤمني است که پيوسته به اصلاح جامعه مي‌پردازد و به فکر ايجاد جامعه‌اي متحد و يک‌پارچه است؛ جامعه‌اي که اساس آن بر اخوت و برادري بنا شده باشد.
- ايمان واقعي در پي خود ثمرات نيکي را نيز همراه داشته و باعث رضايت آفريدگار جهان هستي مي‌شود؛ الله متعال دروازه‌هاي رحمتش را بر روي مؤمنان مي‌گشايد و آنها را در برابر دشمنان‌شان ياري مي‌دهد چنان‌چه گذشتگان نيک‌سيرت ما را در برابر دشمنان شان نصرت داد.
======================================================================
عقيدة اسلامي
نويسنده: عبدالمجيد زنداني
مترجم: نعـمت الله سبحاني
[1]– صحيح مسلم.
