ايمان به قدر

قدر:

سؤال: قدر چيست؟

جواب: قدر آن چيزي است که الله متعال به اندازة مشخصي بر اشيا نهاده تا طبق قانون او تعالي در جهان هستي بر اساس يک نظامي سير کنند.

الله تعالي مي‌فرمايد:

{سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى. الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى. وَالَّذِي قَدَّرَ فَهَدَى} [الأعلى:1-3]

(تسبيح و تقديس كن پروردگار والا مقام خود را. همان خداوندي كه مي‌آفريند و سپس مي‌آرايد. خداوندي كه اندازه‌گيري مي‌كند و رهنمود مي‌نمايد).

{وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيرًا} [الفرقان:2]

(و همه چيز را آفريده است و آن را دقيقاً اندازه‌گيري و كاملاً برآورد كرده است).

{وَ كُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهُ بِمِقْدَارٍ} [الرعد:8]

(و هر چيز در نزد او به مقدار و ميزان است).

قدر شر و قدر خير:

سؤال: موقف مسلمان در برابر قدر چيست؟

جواب: مسلمان ايمان دارد که قدر، خير و شر آن از جانب الله متعال است؛ زيرا مؤمن مي‌داند که مقدرکنندة تمامي آفريده‌ها، ذاتي است حکيم، عليم و خبير؛ و اين که انسان حکمت برخي از قدرها را نمي‌داند، دلالت بر قصور و کوتاهي علم انسان مي‌کند؛ و هر روزي که علم انسان‌ها نسبت به پديده‌هاي جهان هستي زياد مي‌شود به همان اندازه حکمت‌ قدر را نيز بيشتر درک مي‌کنند.

سؤال:‌ آيا به قدر شر هم کدام حکمتي نهفته است؟

جواب:‌ آيا نمي‌بينيد که حکومت‌ها براي کارمندان خويش برخي پاداش‌هاي را تعيين مي‌نمايند و قوانين خاصي را براي نفع مردم و قوانيني را نيز براي شکنجه متخلفين وضع مي‌نمايند.

بي‌گمان قوانين شکنجه‌ها شَرّ است و لکن داراي حکمتي است که بسياري آن را درک نمي‌‌کنند. مثلاً داکتر شکم مريض را چاک مي‌دهد، اگر شخص ناداني آن را ببيند فکر مي‌کند که داکتر دشمن مريض است، در حالي داکتر شکم مريض را به خاطر حکمتي که در آن است مي‌شکافد.

اگر قدر گرسنگي نمي‌بود، انسان‌ها براي به‌دست‌آوردن قدر خوردن کار نمي‌کردند؛ و اگر مريضي نبود، هيچ يک از انسان‌ها نمي‌مردند، و همچنين قدر صحت را نيز احساس نمي‌نمودند؛ و اگر قدر زندگي نبود، هيچ کس بر روي زمين موجود نمي‌شد؛ و اگر قدر مرگ نبود، حالا روي زمين گنجايش همة انسان‌ها را نداشت.

سؤال: قدرهاي خير و شر چي هستند؟

جواب: تمامي آن چيزهاي که براي انسان نفع مي‌رسانند، مانند: خوردني‌ها، نوشيدني‌ها، ادويه‌جات و علوم، از قدرهاي خيراند. و تمامي آن چيزهاي که براي انسان زيان مي‌رسانند، مانند: گرسنگي، تشنگي، مريضي و ناداني از اقدار شر مي‌باشند.

سؤال:‌ انسان با اين قدرها چگونه تعامل نمايد؟

جواب: الله عزوجل براي انسان شنوايي، بينايي و عقل را عطا نموده است، و کتابي را نيز جهت رهنمايي انسان به سوي خير فرستاده است؛ و تمامي اين بخشش‌هاي الهي براي انسان قدرهاي خير را معرفي مي‌نمايد و او را جهت بهره‌بردن از خير فرا مي‌خواند؛ و قدرهاي شر را نيز برايش بيان نموده و از افتيدن در آنها بر حذر مي‌دارد. لذا اين خود انسان است که از قدرهاي خير استفاده نمايد و از قدرهاي شر اجتناب کند، و قدر شر را به وسيلة قدر خير دفع نمايد؛ مثلاً قدر گرسنگي را با قدر خوردن، و قدر مريضي را با قدر تداوي دفع نمايد؛ ما را به اين چيزها پروردگار ما در کتابش دستور داده است، پس کسي که با رهنمايي پروردگارش مخالفت ورزد و از قدرهاي خير و نافع استفاده ننمايد و شنوايي، بينايي و عقلش را نيز به کار نيندازد، در حقيقت با خود دشمني ورزيده است.

ايمان به قدر الله متعال:

سؤال: آيا ايمان به قدر الهي لازم است؟

جواب: بله! ايمان به قدر لازم و رکني از ارکان ايمان است.

سؤال: ايمان به تقدير چه دستاورهاي دارد؟

جواب:

1- کسي که ايمان داشته باشد به اين که الله تعالي جهان هستي را به اندازة معلوم و مشخصي آفريده است، تمامي نيرو و توانش را جهت شناخت تقدير و سنت‌هاي نافع الهي به کار مي‌برد تا از آنها بهره‌مند شده هر چيز را در مسير درست آن به کار اندازد؛ و در راستاي آباداني زمين و استخراج معادن و چيزهاي که در آن است به کوشد، زيرا هر آن چيزي را که الله متعال در جهان هستي نهاده است، داراي منافع و خوبي‌هاي مي‌باشد.

2- کسي که به تقدير الهي باور داشته باشد مي‌داند که همة موجودات وفق حکمت بزرگي عمل مي‌کنند، پس اگر به وي ضرري برسد جزع و فزع نمي‌کند، و اگر به چيزي دست يافت تکبر نمي‌ورزد.

خلاصة بحث:

• تقدير عبارت از اندازة مشخصي است که الله متعال اشياء را بر آن آفريده است و همة موجودات وفق نظامي که الله جل‌جلاله براي سير هستي آفريده است عمل مي‌کنند. از جملة تقديرها، قدر خير و شر است؛ الله متعال براي انسان هدايت، شنوايي، ‌بينايي و عقل را عطا نموده که به وسيلة آنها قدر خير را شناخته، از آن بهره ‌گيرد، و قدر شر را شناخته، خود را از آن وقايه ‌نمايد. به اين نيز ايمان داريم که قدر داراي حکمتي بزرگ است چون الله متعال در اعمال و مقدراتش حکيم است.
• ايمان و باور به تقدير رکني از ارکان ايمان است؛ و ايمان به قدر باعث ايجاد نشاط و فعاليت جهت دست‌يابي به خوبي‌هاي مي‌شود که الله تعالي آن را در روي زمين قرار داده است. همچنين تقدير سبب ايجاد توازن و تعادل در انسان مي‌شود به گونه‌اي که اگر مصيبتي براي وي رخ دهد، به شکايت و جزع و فزع نمي‌پردازد، و اگر به نعمتي دست يافت تکبر نمي‌ورزد.

سبحان ربک رب العزة عما يصفون وسلام علي المرسلين والحمد لله رب العاليمن.

=============================================

عقيدة اسلامي

نويسنده: عبدالمجيد زنداني

مترجم: نعـمت الله سبحاني

منبع: islahnet.com